Пензија до 23 години

Од по-одамна ја имам идеата дека високото образование треба да почне во 20тите години од животот, наместо веднаш после завршувањето на средното на 18. Како одминува времето се повеќе сум убеден во истото, а особено што ваквата помисла ми е дури и понагласена во сегашните образовни услови и мои лични искуства. Она на што ми се должи ваквата идеа е пред се незрелоста и неподготвеноста на многуте деца да сериозно и одговорно пред се сватат што значи високо образование (ако воопшто не е целосно обезначено). А незрелоста може да се должи на: неподготвеност од страна на претходните обрзовни инстанци (во последно време слушам дека прекорот е непедагошка мерка, а бркањето од школо е финта од претходните времиња, а да не збориме за односот на и кон даскалите) и над се на родителската извитоперена идеологија дека образованието носи благодети и светла иднина, која може да се сумира во една реченица: “Учи сине учи, оти така полесно ќе врвиш во животот и полесно ќе си најдеш работа”. Жими таквото, и Костовски има завршено факултет, а Ферус нема. Па?

Ваквиот нерационален притисок по секоја цена да се заврши школија, уште поапсурдно и нескептично се влева кај младината која нависитна смета дека високото образование е врата кон земскиот рај (или барем бегство од пеколот). И така водени, еден куп деца или веруваат во истото или како мене не ја сваќаа смислата на образованието се дур не завршат. За жал некои од денешните деца не ни бараат било каква смисла. И така, што е летаргичноста поголема, работата на образувачите е полесна, или за оние трудивите потешка. Но затоа пак квалитетот на образование стрмоглаво паѓа. За тоа помагаат и новите генерации. Ај нас што не мучеа да памтиме број на крави во ЧССР во повоениот период, ама меѓу денешнава младина има и некој кој не чуле за Кенеди и Мохамед Али.

Мојата лично-скромна дијагностика вели дека ова се должи на прескромното, да не речам никакво, искуство во и со животот. И не само на оние кои треба да бидат (до)обучени на факс. За оние малишани кои животот го осеќаат со кликот ми е страв и да зборам.

Предложено решение е слично на оние иницијаторски периоди во одредени заедници каде младото момче се пушта в шума со грст ореи и се чека да види како ќе се снајде во наредни денови, и пред се дали од него ќе биде ловец (донел елен на грб), рибар, полјоделец (се вратил со куп шумски плодови), апотекар/фармацевт (донел знајни и незнајни трефки), поет (при само враќање дошол прегладнет ама коа се свестил ја опеал Силва-на), градежник (домакнал дрва да гради стражарница) и така натаму. Но покрај очигледните разлики, постои и клучна, а која е основата на решението. Таа е – основање на специјално-наменет Фонд кој ќе им се доделува плата (ореви нали), на некој начин предвермена пензија на младите деца па дали сакале да шетаат и да среќаваат нови луѓе и култури и слично и со тоа да стануваат Челебии, Берти или Кустоа, или пак да инвестираат во нешто ( па да ги биде Фордовци-мордовци) или пак на друг начин да ги потрошат дадените парите, останува на нив. Ако од сето тоа извлечат некакво благодетно искуство, или ука –супер - ако не, нека фаќаат работа која ќе им е доволно доходовна за да си продолжат да ги приуштуваат новостекнатите , во тое 5 години, задоволства. Како и да еден од исходите на таквата одисеја е да измерат и проценат дали и какво образование им треба за, се надевам тогаш појасните, планови и очекувања. Оние кои пак ќе одлучат да се школуваат ќе бидат потенцијлен квалитет поголем, или бар посвесен и совесен, од сегашниот. На крај на краишта, амфитеатрите ќе будат бар поразлични, посодржајни со побогати млади луѓе, искуства, можности.

Арно ама за оваа утопија да се “уништи”, меѓу другото потребно е и образование на родитиелите, бар да не цмиздрат коа малото ќе влегуе шума. Но и секое жгебче да добие иста понадица.